“Siz orada yalnız düşmanı değil, milletin makûs talihini de yendiniz. İstilâ altındaki talihsiz topraklarımızla birlikte bütün vatan, bugün en ücra köşelerine kadar zaferinizi kutluyor. Düşmanın istilâ hırsı, azminizin ve vatanseverliğinizin yalçın kayalarına başını çarparak paramparça oldu.”
İçindekiler
Mustafa Kemal ATATÜRK
Büyük taarruz başlamadan önce planlar yapılırken Gazi Mustafa Kemal’in planına pek çok kişinin “Biz bunu yapamayız” dediği ve buna karşılık Gazi’nin “Bu plan yapılacak” dediği biliniyor. Masada böyle hararetli ama dahice yapılan planlarla başlayan Büyük Taarruz, Sakarya Savaşı sonrası yorgun düşmüş bir ordu, firar eden askerler, yetersiz askeri teçhizat ile o dönemin yoklukları, çaresizlikleri içerisinde başta Başkomutan Gazi Mustafa Kemal olmak üzere kurmayları ve halkın eşsiz iradesi altında gerçekleşir.
Ankara’da Bakanlar Kurulu ile saldırı konusunda görüş birliğine varan Gazi Mustafa Kemal, bir yandan da muhaliflerin yaptığı “Türk ordusu bitik, kıpırdayacak hâli yok” propagandaları ile karşı karşıyadır. Bu hem herkesten saklamak istediği taarruz hazırlığı açısından olumlu hem de zafere en inanmış kişilerin bile üzerinde olumsuz etki yapması nedeniyle sıkıntılı bir durumdur. Harekâtı birkaç kişi hariç tüm Ankara’dan gizlemiştir. Ankara’dan ayrılacağını bilenler ise sanki Gazi oradaymış havası yaratacak ve adına çay partisi organize edildiğini duyuracaktır. Genel Kurmay Başkanı ise 13 Ağustos’ta Gazi’nin emri ile çoktan yola çıkmıştır. Tüm bu gizlilik içinde Ankara’dan tren yerine otomobil ile yola çıkan Gazi, önce Konya’ya geçer. Burada olacağını kimseye bildirmediği gibi gider gitmez telgrafhaneyi kontrol altına alarak orada olduğunun bilinmemesini sağlar. 20 Ağustos günü Akşehir’e Batı Cephesi Karargâhı’na giden Başkomutan, burada görüşmeler yapar ve sonra karargâh 24 Ağustos’ta önce Şuhut, ardından Kocatepe’nin güneybatısında yer alan çadırlı ordugâhına taşınır. Artık büyük gün gelmiştir. Bir ulus ya bağımsızlığını kazanacak ya da işgalci kuvvetlerin çizmeleri altında kalarak topraklarından sürülecektir.
Anadolu’da işgal edilen yerlerden gelen haberler iç açıcı değildir. Halk perişan, evinden barkından edilmiş, göçe zorlanmış, kadın ve çocuklar türlü işkencelere maruz kalmıştır. Yunan ordusu aldığı destek ile keşif uçakları, silah ve asker refahı açısından üstündür. Ancak şartlar ne olursa olsun bu savaş kazanılmalı ve Anadolu işgalcilere bırakılmamalıdır. Aksi halde işgal altında olan topraklarda yaşananlar tüm Anadolu’ya yayılacak ve Türkler için bir yurt kalmayacaktır. Tüm bunları bilen Başkomutan Gazi Mustafa Kemal daha önce “Ya istiklâl ya ölüm” sözleri ile savaşların kazanılmasındaki zorunluluğu dile getirmiştir.
26 Ağustos 1922 Büyük Taarruz
O gece çok karanlıktı, Kocatepe’de herkes hazır bekliyordu, Yunan ordusu ise Gazi Mustafa Kemal’in planı doğrultusunda Eskişehir tarafından gelebilecek bir saldırı için hazırlanmıştı. Oysa hiç beklemedikleri bir şey oldu. 26 Ağustos saat 05:30’da topçu ateşi ile Büyük Taarruz başladı.
Atatürk’ün planı güneyden, 1. Ordu’nun 3’ü süvari tümeni olmak üzere toplam 15 tümeniyle Afyonkarahisar’dan saldırmaktır. Bu tümenlerle, güneyden kuzeye doğru düşmanın arkasını saracak ve imha edecektir. Kuzeyde, Afyon’dan Eskişehir’e doğru uzanan 130 km’lik cepheyi ise sadece 7 tümenle kontrol altında tutacaktır. Eskişehir cephesi boş bırakılmış gibidir ancak bu düşmana hissettirilmez. I. Ordu, Afyonkarahisar’ın batısından kuzeye saldırdığında, 2. Ordu, düşmanın güneye kuvvet kaydırmasına engel olacaktır. Bu sırada süvari kolordusu da Ahır Dağları’nı aşıp düşman üzerine saldıracaktır. Bazı aksaklıklar olsa da plan uygulanmış ve 26 – 27 Ağustos tarihlerinde düşmanın, Afyonkarahisar’ın 50 km güneyinde 20-30 km uzunluğundaki sağlam cepheleri düşürülmüş, yenilen düşman ordusunun tüm güçleri 30 Ağustos’a kadar Aslıhanlar civarında kuşatılmıştır.
30 Ağustos 1922 Başkomutanlık Meydan Muharebesi
Taarruzun ardından düşman kuvvetleri yok edilmiş ve geri kalan askerler ise esir düşmüştür. Bu esirlerin arasında, düşman ordusunun komutanlığını yapan General Trikopis’de vardır. 31 Ağustos’ta ordumuz İzmir yönünde ilerlemeye devam ederken öte yandan da Eskişehir ve kuzeyinde bulunan düşman kuvvetlerini yenilgiye uğratır.
Zafer Türk Milletinindir!
“Ordular ilk hedefiniz Akdeniz!” der Gazi Mustafa Kemal ve 9 Eylül 1922’de İzmir geri alınır. Her köşesinde her toprağında şehitlerin kanı olan vatan, geri alınmış ve Başkomutanlık Meydan Muharebesi tarihe altın harflerle yazılmıştır.
Bir ulusun işgalci düşmanlara karşı yaptığı haklı savunmasının ve özgürlük mücadelesinin şanlı sonucu olan 30 Ağustos Zaferi, askeri deha Gazi Mustafa Kemal Atatürk önderliğinde kazanılmış, damarlarında bağımsızlık olan halkın azminin zaferi olarak tarihteki yerini almıştır.
